می خواهم در این یادداشت درباره بولت ژورنال (Bullet Journal) بنویسم. بولت ژورنال همان دفترچه برنامه ریزی یا خاطرات روزانه است؛ به عبارت دیگر همان سررسید است که ابتدای سال چیزهایی را در آن می نویسیم و برنامه ریزی می کنیم. این روش برنامه ریزی باعث می شود برنامه هایتان را راحت تر پیگیری کنید و بسنجید که چقدر به برنامه هایتان رسیده اید.
هدف بولت ژورنال و نکات کلی دربارهٔ آن
بولت ژورنال آن قدر چیزهای زیبا و بامزه دارد که به ویژه اگر خانم ها آن را ببینند، به خاطر طراحی های زیبایش، از آن استفاده می کنند. همان طور که گفتم این طراحی های زیبا و بامزه مثل همین دفترهای طراحی که جدیداً نقاشی می کنند، بیشتر به خاطر مراقبه و آرامش دهی است؛ ولی هدف بولت ژورنال، رشد و یادگیری است. بولت ژورنال برای کسی که می خواهد رشد کند و در سال جدید حرکتی کند، کمک کننده است. این مطلب به این معنی نیست که اگر شما بولت ژورنال داشته باشید، پولدار می شوید یا تغییر خاصی اتفاق بیفتد، نه.
تصور من این است که انسان، یک ماشین است، منتها یک ماشین فوق العاده پیشرفته؛ یعنی پیشرفته ترین ماشینی که در جهان وجود دارد، انسان است.
همان طور که هر چند وقت یک بار ماشینمان را سرویس می کنیم و بادش را تنظیم می کنیم و روغنش را تعویض می کنیم، باید برای خودمان، برای بدنمان، برای روحمان و برای زندگی مان برنامه و چشم انداز داشته باشیم. شاید کسانی را که خیلی عشق ماشین دارند دیده باشید. دیده اید که چقدر خوب ماشینشان را می شویند و امکانات متنوع به آن اضافه می کنند و ماشینشان را همیشه به‌روز نگه می دارند و در دوره های مشخص به آن رسیدگی می کنند و برایش برنامه دارند؟ چرا همین کار را با خودمان نکنیم؟
مفهوم رشد و پیشرفت
به نظرم این موضوع برای کسی که می خواهد رشد کند، مهم ترین موضوع است. همان طور که قبلاً گفتم، مفهوم رشد با پیشرفت فرق می کند. رشد یعنی من در همهٔ جنبه ها یا حداقل در جنبه های مهم زندگی، انسان بهتری بشوم.
پیشنهاد می کنم بولت ژورنال خودتان را حتماً بسازید. این نوشته را در حوزهٔ توانمندی طبقه بندی می کنم؛ چون ابتدا گفتم در چه حوزه هایی توانمندی وجود دارد و بعد گفتم باید برای خودتان برنامهٔ آموزشی داشته باشید و بر اساس آن حوزه های توانمندی آموزش ببینید. حالا می خواهم این نکته را به آن اضافه کنم: یک برنامه برای زندگی خودتان داشته باشید و بدانید که سرزدن هر روز به آن برنامه باعث می شود همیشه نگاهتان روبه جلو باشد.
توضیح صفحات بولت ژورنال
۱. کاور و صفحهٔ به نام خدا
دفترچهٔ بولت ژرنال من یک کاور دارد و صفحهٔ اول آن را با نام خدا شروع کرده ام و نوشتم: «به نام یگانه حسابرس هستی.» البته این طراحی ها زلم زیمبوی کار است و زیاد مهم نیست. نقاشی ها و طرح های بولت ژورنال ضمن اینکه فان است، باعث مراقبه (Meditation) و افزایش تمرکز می شود.
۲. کلید
در صفحهٔ کلید که فرهنگی ها به آن K می گویند، معنی علامت ها مشخص می شود؛ مثلاً علامت نقطهٔ پُر به معنی کار، ساعت به معنی زمان، دلار به معنی هزینه، علامت تعجب به معنی یادآوری و دایرهٔ خالی به معنی رویداد و جلسات است. می توانید کارهایتان را با این علامت ها نشان بدهید و فهرستی از انواع کارهایتان بسازید.
۳. افق و چشم انداز
چنین صفحه ای را در جای دیگری ندیدم. این صفحه را من برای خودم درست کردم. دراین صفحه چشم انداز زندگی در سال ۱۴۱۱ را برای خودم ترسیم کردم؛ یعنی موقعی که ۳۰ سال کار کردم بازنشسته شدم. در چشم‌انداز زندگی، همان طور که از اسمش پیداست، می نویسم که در زندگی می خواهم چه کنم؛ مثلاً به عنوان نمونه نوشته ام: «کسب دانش نسبی دربارهٔ جهانی که در آن زندگی می کنم.» یعنی می خواهم تا آن موقع دانش نسبی از این دنیا کسب کنم. ضمنا من یک صفحه چشم انداز هم دارم برای چهل سالگی. به نظرم چهل سالگی مقطعی است که باید به یک سری اهداف برسم. داشتن چنین صفحاتی اختیاری (Optional) است.
۴. اهداف سال
صفحهٔ اهداف سال را حتماً باید داشته باشید. در این صفحه هدف هایم را نوشتم و خیلی هم کلی گویی کردم و زیاد وارد جزئیات نشدم. همچنین فهرست سفرهای داخلی و خارجی را که می خواهم بروم، فیلم هایی را که باید ببینم و کتاب هایی را که باید بخوانم نوشتم. در کنار این هدف هایی که نوشتم، اهداف ریز و عددی هم نوشتم که اصطلاحاً به آن (Resolution Goal) می گویند؛ مثلاً نوشتم شش هزار صفحه کتاب بخوانم یا هشت مقاله در سایتم چاپ کنم یا هزار کیلومتر پیاده روی کنم.
۵. پرسش
چون در فضای مجازی یا دقیق تر بگویم فضای سایبری فعالیت می کنم و اشخاص مختلف از من سؤالاتی را در حوزۀ کاری ام می پرسند. صفحهٔ پرسش را ساختم تا پرسش ها را را اینجا طبقه بندی کنم و دنبال جوابش بروم.
۶. کتاب
صفحهٔ کتاب را درست کردم تا اسامی و موضوعات کتاب هایی را که می خواهم در آینده بنویسم در آن یادداشت کنم؛ چون یک سری مطالب به ذهنم آمده و امیدوارم بتوانم جمع و جورش کنم و دست به قلم شوم.
۷. شبکه های اجتماعی
در بولت ژورنالم چند صفحه ای را برای شبکه های اجتماعی اختصاص دادم. در این صفحات پست هایی را که می خواهم در اینستاگرام (ali.tsaki)، کانال تلگرام (sakicoach)، لینکدین (linkedin.com/in/ali-t-saki-b78a3837) منتشر کنم نوشتم. همچنین پادکست ها (anchor.fm/sakicoach) و فیلم هایی را که در آپارات (aparat.com/Ali.tsaki) و یوتیوبم (youtube.com/user/alisaki82) می خواهم آپلود کنم یادداشت کردم.
۸. آروزها
صفحهٔ آرزوها اختیاری و فانتزی است. برای اینکه خالی نباشد، در این صفحه یک سری آرزوهایم را نوشتم.
۹. سایت
یک صفحۀ اختصاصی برای سایتم در نظر گرفتم و موضوعات مربوط به سایت را در آن می نویسم. صفحهٔ بعدش را هم خالی گذاشتم تا شاید چیزهایی به ذهنم بیاید و بنویسم.
۱۰. کنترل وزن
متأسفانه اضافه وزن دارم و هنوز مشکلم حل نشده. این صفحه را درست کردم و این جدول را در آن کشیدم تا هر روز خودم را وزن کنم تا بتوانم وزنم را کنترل کنم.
تا اینجا به‌جز صفحهٔ کلید (K) و هدف سال، همهٔ صفحات اختیاری است که خودم متناسب با نیاز خودم درست کردم.
۱۱. خانه
من صفحه ای را برای خانه ام اختصاص دادم. کارهایی را که باید برای خانه انجام بدهم در این صفحه یادداشت می کنم تا یادم نرود؛ مثلاً نوشتم دستگاه تسویه آب باید بخرم.
۱۲. شرکت
صفحه ای را مربوط به مسائل شرکتی ام در نظر گرفتم. البته قرار نیست در این صفحه تمام موضوعات یک ساله مربوط به شرکت را بنویسم، بلکه فقط ایده هایی که دربارهٔ شرکت به ذهنم می رسد اینجا می نویسم و رویش فکر می کنم. به نظرم یک صفحه برای این کار کافی است. اگر هم کافی نبود، در یک صفحه از صفحات جلوتر می نویسم.
۱۳. حساب وکتاب
در این صفحه به صورت کلی دخل و خرجم را نوشتم.
۱۴. اهداف ماهانه
تا اینجا آنچه خیلی مهم بود، اهداف سال بود. در صفحات بعدی برای هر ماه، یک صفحه در نظر گرفتم. تعطیلات هر ماه را مشخص کردم و اهداف کلی هر ماه را نوشتم. سپس اهداف هر ماه را به‌صورت جزئی تر نوشتم. در واقع ابتدا اهداف کلی سال، بعد اهداف کلی هر ماه و بعد اهداف جزئی هر ماه را نوشتم؛ مثلاً در قسمت اهداف کلی فروردین ماه نوشتم: عزم جدی برای پایان نامهٔ فصل دو. و در قسمت اهداف جزئی فروردین ماه نوشتم: باید بیست فروردین کارت سوختم را بگیرم.
اهداف جزئی
بعدِ صفحهٔ اهداف جزئی هر ماه، یک صفحهٔ دیگر خالی گذاشتم و کارهای بسیار جزئی تر را در آن یادداشت می کنم؛ البته این صفحه چون خیلی جزئی است، شاید زیادی باشد؛ مثلاً نوشتم که بیست و سوم این کار را می کنم، بیست و چهارم این کار را می کنم.
از علامت‌گذاری های صفحه کلید (K) هم برای نشان دادن نوع کار استفاده می کنم تا به راحتی و با یک نگاه بدانم چه نوعی کاری است. این دفتر همیشه حتی سر کار هم با من هست. اتفاقات روزانه و هزینه ها و سایر موضوعات جزئی را در این صفحات می نویسم. در انتهای هر ماه هم قسمتی را برای ارزیابی خودم در نظر گرفتم تا بدانم چقدر موفق بودم.
کسانی که قبلاً در تقویم برنامه ریزی می کردند و می نوشتند، می دانند که معمولاً این کار قبل از شروع سال جدید انجام می شود.
۱۵. عادت سنج
صفحهٔ بعدی عادت سنج (Habit Tracker) است که بسیار مهم است. کاربرد این صفحه را با مثال توضیح می دهم: می خواهید هر روز نماز بخوانید، اما یادتان می رود و این عزم را ندارید یا می خواهید هر روز ورزش کنید یا کار خاصی انجام بدهید، اما یادتان می رود. آن کارتان را اینجا می نویسید و در طی ماه می سنجید که چند بار آن را انجام دادید.
من برای خودم در چهار حوزهٔ شخصی، شرکتی، موضوعات مرتبط با خانه و برندسازی شخصی، کارهایی را در این صفحه نوشتم؛ مثلاً اولین چیزی که در قسمت شخصی نوشته ام، ورزش است. روزی که سه کیلومتر پیاده روی کنم، مربع مقابلش را پر می کنم تا در انتها بتوانم میزان ورزشم را ارزیابی کنم. در قسمت مسائل خانه، مثلاً آب دادن گل ها را نوشتم؛ چون خیلی وقت ها خانه نیستم یادم می رود که گل هایم را آب بدهم. می نویسم تا یادم بماند هفته ای دو بار آب بدهم. در قسمت برندسازی شخصی هم کارهایی را دربارهٔ شبکه های اجتماعی یادداشت کردم تا فراموش نکنم.
صفحهٔ عادت سنج، اختیاری است و می توانید هر موضوعی را که می خواهید، بنویسید.
16. فیلم
چون زیاد اهل فیلم دیدن هستم، یک صفحه هم برای فیلم ها درست کرده ام.
به سادگی سواد مالی خود را افزایش دهید.