مربی حسابداری و مدیر ارشد مالی | علی ط. ساکی

تعطیلات و مرخصی در قانون کار

تعطیلات و مرخصی در قانون کار

تعطیلات و مرخصی در قانون کار

قانون کار

در ادامۀ آموزش حقوق و دستمزد، در این نوشته دربارۀ تعطیلات و مرخصی با محوریت قانون کار مطالبی را بازگو می کنم.

همیشه تأکید می کنم که به اصل متن قانون مراجعه کنید؛ چراکه باور دارم باید مأخذ محاسبات را بدانید. از آنجایی که هنوز آموزش محاسبات را شروع نکرده ام، خیلی دوست دارم ابتدا دربارۀ مأخذ محاسبات صحبت کنم تا مثلاً وقتی گفته می شود که ۱۱اردیبهشت تعطیل است، بدانید مأخذ این حرف کجاست و این مطلب دقیقاً در کجا نوشته شده است و از کجا سرچشمه یافته است. نمی توانید بگویید ۱۱اردیبهشت تعطیل است، چون آقای ساکی گفته یا به این علت که ما هر سال تعطیل بوده ایم!

تعطیلی روز جمعه

ماده 62 قانون کار میگوید: روز جمعه، روز تعطیلی هفتگی کارگران با استفاده از مزد می باشد.

با توجه به اینکه کشور ما یک کشور اسلامی است و در روز جمعه نمازجمعه برگزار می شود، قانون کار بسیار روی تعطیلی روز جمعه تأکید می کند. تا کارمندان بتوانند در نماز جمعه شرکت کنند. مهم تر از این، روز جمعه روزی است که همۀ مراسم هایمان را مثل عروسی و نامزدی و دورهمی های بزرگ را در آن روز برگزار می کنیم. چون برای همه یک روز تعطیل است و برای همین هم هست که قانون کار روی روز جمعه بسیار حساس است و تأکید می کند که باید در این روز کارگر در کنار خانواده اش باشد. حتی در قانون کار آمده است که کارگری که به خاطر کار شیفتی  مجبور است روز جمعه کار کند و به جایش مثلاً روز سه شنبه تطعیل است، با این حال باز هم برایش کار در روز جمعه اضافه کاری محسوب می شود!

در تبصرۀ ۲ ماده 62، مبحث «تعطیلات و مرخصی ها» چنین آمده است: «در صورتی که روزهای کار در هفته کمتر از شش روز باشد، مزد روز تعطیل هفتگی کارگر معادل یک ششم مجموع مزد با حقوق دریافتی وی در روزهای کار در هفته خواهد بود.» در این تبصره قانون کار واضح می شود که روز جمعه تعطیل است و بقیۀ ایام روزهای کاری است. اینکه می بینید کارمندان زیادی روزهای پنج شنبه سرکار نمی آیند، به خاطر این است که در سایر روزهای کاری هفته، به گونه کار می کنند که مدت زمان کارشان را در پنجشنبه پر می کند. دربارۀ این نکته بعداً صحبت می کنم.

روز کارگر

در مادۀ ۶۳ قانون کار چنین آمده است: «علاوه بر تعطیلات رسمی کشور، روز کارگر (۱۱اردیبهشت) نیز جزو تعطیلات رسمی کارگران به حساب می آید.» یعنی در ایران علاوه بر تعطیلات رسمی و جمعه ها، یازدهم اردیبهشت هم تعطیل است. البته برای کارگر به صرفه است تا سر کار بیاید؛ چون کار در این روزها برایش اضافه کاری حساب می شود.

در مادۀ ۶۴ قانون کار چنین آمده است:  «مرخصی استحقاقی سالانۀ کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه، جمعاً یک ماه است. سایر روزهای تعطیل جزو ایام مرخصی محسوب نخواهد شد. برای کار کمتر از یک سال، مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه می شود.» دوباره در این ماده روی تعطیلی روز جمعه تأکید شده است.

مرخصی سالیانه

خوب است که بدانید یک کارگر به طور کلی سالانه ۲۶ روز مرخصی دارد. مادۀ ۶۴ بیان می کند که اگر روز تعطیل رسمی مثل جمعه در میان روزهای مرخصی کارگر قرار بگیرد، آن روز جزو مرخصی اش حساب نمی شود. مثلاً اگر یک کارگر از روز سه شنبه تا جمعه مرخصی بگیرد و روز سه شنبه تعطیل رسمی باشد، این روز سه شنبه جزو مرخصی اش حساب نمی شود. همچنین روز جمعه هم جزو مرخصی اش حساب نمی شود. اگر او پنج شنبه ها سرکار می رود، عملاً فقط برای چهارشنبه و پنج شنبه اش مرخصی گرفته است. و  اگر پنج شنبه ها سر کار نمی رود، فقط برای روز چهارشنبه اش مرخصی گرفته است.

در ادامه مواد قانونی دیگری در رابطه با تعطیلات و مرخصی در قانون کار را بیان می کنم.

در مادۀ ۶۵ قانون کار چنین آمده است:  «مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند ۵ هفته می باشد. استفاده از این مرخصی، حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می گیرد.»

انتقال مرخصی به سال بعد

در مادۀ ۶۶ قانون کار چنین آمده است:  «کارگر نمی تواند بیش از ۹ روز از مرخصی سالانۀ خود را ذخیره کند.» خیلی اوقات می شنوید که باید مرخصی های آخر سالتان را تسویه کنید. این حرف از مادۀ ۶۶ نشأت می گیرد. طبق این ماده از مجموع روزهای مرخصی تان، فقط ۹ روزش را می توانید ذخیره کنید و از آن در سال بعد استفاده کنید. همچنین طبق ماده 70، مرخصی کمتر از یک روز کار جزو مرخصی استحقاقی منظور می شود. منظور این ماده آخر این است که بهتر است محاسبه مرخصی کارکنان به صورت ساعت نگهداری و محاسبه شود.

در آخر هم باید به ماده 73 قانون کار پرداخت. در این ماده میگوید در مواقع ازدواج دائم یا فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان، کارگران حق برخورداری از سه روز مرخصی با استفاده از مزد را دارند.

یادتان باشد که مرخصی استحقاقی جزو سوابق کارگر محسوب می شود و طبق ماده 74 مدت مرخصی استعلاجی با تایید سازمان تامین اجتماعی، جزو سوابق کار و بازنشتیگی کارگران محسوب می شود.

امیدوارم این یادداشت درباره تعطیلات و مرخصی در قانون کار اطلاعات خوبی به شما داده باشد. اگر یه این مطلب علاقه داشتید حتما یادداشتهای  اضافه کاری در حقوق و دستمزد و حق ماموریت را بخوانید.

خروج از نسخه موبایل