دانشجوی حسابداری بیچاره، بیچاره خانم گادفری

بیچاره دانشجوی حسابداری که باید یان اوضاع رو تحمل کنه.
این نوشته نقدی است بر کتاب تئوری حسابداری (ویرایش هفتم)، نوشته جین گادفری به ترجمه دکتر علی پارسائیان، چاپ سوم  ۱۳۹۶، انتشارات ترمه.

 

از زمان کارشناسی تا پارسال که استادمان کتاب تئوری حسابداری را برای منبع معرفی کتاب کرد، خیلی وقت بود که کتاب حسابداری نخوانده بودم. دراین میان تا دلتان بخواهد کتاب دستور زبان و درست نویسی و ویرایش و نگارش خوانده بودم. برای همین عادتم شده که هر وقت کتابی می خوانم در کنار مطالعه به نگارش و ویراستاری هم توجه می کنم. این قضیه در مورد کتاب تئوری حسابدرای هم صدق کرد که داستانش را در ادامه می آورم.

جلسه اول استاد -که نسخه انگلیسی کتاب را خوانده بود- فصل اول را درس داد و از من که نماینده بودم خواست که بقیه فصل ها را بین بچه ها تقسیم کنم. فصل دوم هم به خودم افتاد! القصه پنج‌شنبه همان هفته کتاب را با شوق و ذوق گرفتم و شروع به خواندن کردم. از همان اول که هفت پرانتز در پاراگراف اول فصل دوم دیدم، شاخک هایم جنبید. اما اعتنایی نکردم.

بعد از یک ساعت مطالعه

بعد از یک ساعت مطالعه دیگر برایم مسجل شده بود که کتاب از نظر انشایی و نگارشی مشکل دارد، چون اصلا معنی بعضی از جمله ها را نمی فهمیدم. در همین اثنا بودم که به فکرم رسید موضوع را با همکلاسی ها مطرح کنم و نظر آنها را جویا شوم. آن ها هم مثل من گیج و مبهوت سختی کتاب شده بودند. من که هنوز باور نمی کردم کتابی در این سطح می تواند اینقدر مشکل ویراستاری داشته باشد، تصمیم گرفتم با دقت بیشتری مطالعه کنم.

اما هرچه بیشتر تمرکز می کردم، کمتر به درک درستی از کتاب می رسیدم. این ترجمه، اصولا خواندن را سخت و خواننده را دچار سردرگرمی و چشم را خسته می کند. استفاده بیش از اندازه از پرانتز و قلاب و گیومه و عدم توجه به گذاشتن کاما آن هم در جملات طولانی و خلاصه سخت خوانی آن، نداشتن نام ویراستار در مشخصات کتاب را برایم توجیه کرد. بله این کتابی است برای نخواندن و یا خواندن برای نفهمیدن!

خلاصه احتمالا خانم جین گادفری استاد دانشگاه اوکلند، احتمالا تا الان خبردار شده است که نسخه ای از کتابش به فارسی ترجمه شده است و او خوشحال است که هشتاد میلیون ایرانی امکان خواندن کتابش را پیدا کرده اند. اما بیچاره خبر ندارد چه ترجمه ای!

ترجمه مدیریت مالی و حسابداری

البته این متن چیزی از زحمات جناب آقای دکتر علی پارسائیان که در این چند سال کتاب های بسیار مهمی را در حوزه های مدیریت مالی و حسابداری ترجمه کرده اند و همچنین انتشارات ترمه که سالیان دراز در نشر کتاب های حسابداری کوشیده، نمی کاهد.

اما این نگرانی همچنان پا بر جاست که اساتید حسابداری مسلط به زبان انگلیسی کم هستند و آن عده کم هم زمان زیادی برای ترجمه متون به روز حسابداری نمی گذارند. و اگر وقت بگذارند نتیجه اش می شود این کتاب. بیچاره دانشجوی حسابداری!

من حسابدارم و سواد ویراستاری ندارم، اما فرق شلخته نگاری را با پاکیزه نویسی(۱) می دانم، بنابراین به صورت یک بررسی دانشجویی، بر اساس نکته هایی که در زمان مطالعه یادداشت کردم، اشکالات نگارشی این کتاب را به شکل های زیر طبقه بندی کرده ام و به صورت مصداق، در هر طبقه نمونه هایی آورده ام.

ذکر این توضیح لازم است که چون استاد محترم در جلسه آخر کلاس اعلام کرد که فقط ۵ فصل منابع امتحان خواهند بود، بنابراین مصداق ها پس از یکبار مطالعه ی فصل های ۱،۲،۳،۱۱،۱۲ نوشته شده است. جملاتی که عینا از کتاب نقل می شود را به صورت ایتالیک خواهم نوشت و در برخی از موارد سعی کردم نحوه نگارش درست را بعد از جمله نقل شده از کتاب اضافه کنم.

غلط‌ املایی

شماره صفحه	شماره پاراگراف	غلط	درست
۹	۱	ایاللات	ایالات
۱۱	۳	نوجیه	توجیه
۲۳	۲	محسابه	محاسبه
۶۱	۴	گذشته های	گذشته
۶۹	۴	سیسات	سیاست
۷۱	۴	بدن	بدون
۹۱	۱	ناشمهود	نامشهود
۹۴	۲	انشتار	انتشار
۴۹۶	۱	رفتاذر	رفتار
۵۰۵	۲	مصورن	مصون
۵۰۴	۳	محود	محدود
۵۱۰	۱	مصر	مصرف
۵۳۰	۲	غرمنتظره	غیرمنتظره
۵۶۵	۲	روش	روشن
۵۶۴	۲	یک	یا
۵۶۷	۱	ما	با
۵۸۰	۲	قرا	قرار
۵۸۴	۳	ز	از
۶۰۵	۳	دراد	دارد

 استفاده بی حد و نابجا از پرانتز و قلاب

در این کتاب ۷۰۰ صفحه ای هیچ صفحه ای نیست که چندین جمله در پرانتز و قلاب نداشته باشد و اگر همه این جملات حذف شوند احتمالا کتاب سبکتری خواهید دید! دلیل اینکه این دو علامت را یکجا می آورم این است که عموما به نظر می رسد مترجم محترم جای استفاده این دو را در خیلی از جاها اشتباه آورده است.

اجازه بدهید ابتدا برای هر علامت تعریفی بیاورم: پرانتز برای دربرگفتن عبارت دارای جنبه ی توضیحی، تکمیلی، معترضه و عموما فرعی که حذف آنها به اصل مطلب صدمه ای نزند، و همچنین معنی واژه، کاربرد دارد.(۲) همچنین قلاب برای نوشتن، اضافات، تصحیحات، توضیحات ناقل در اثنای مطالب منقول به ویژه در تصحیح متون می آید. (۳)

روش اثباتی و هنجاری

همانطور که در مثال های زیر خواهید دید، در بیشتر جاها مثل این جمله “ این دو مسیر یا روش اثباتی و هنجاری ناسازگار نیستند [مانعه الجمع نیستند]. ص ۱۸″ واضح است که مترجم در پی توضیح اضافه در مورد کلمه ناسازگار است، اما به جای پرانتز از قلاب استفاه می کند.

یا مثلا در این جمله” نماینده و موکل [مدیر و سهامداران] دارای منافع مشترک می شوند و در نتیجه هر نوع اقدامی که منافع نماینده را تامین کند، منافع موکل(سهامداران) را هم تامین خواهد کرد. ص ۵۱۱ ” معلوم نیست چرا در یک جمله برای یک کلمه از دو نوع علامت و آن هم با دو معنی مختلف استفاده شده است.

همچنین در جمله “…. و (یا) رویدا های آینده راپیش بینی کنند. ص ۵۵۹” ، اگر مترجم می خواهد چیزی به ترجمه اضافه کند باید قلاب بیاورد و اگر منظور توضیح اضافه است، بعید بدانم “یا” و “و” ارتباطی با هم داشته باشند. و در نهایت جمله”  [الزامی وجود ندارد که مشمول قاعده خود را نفی کردن، بشوند). ص ۳۵″ بالاخره معلوم نیست پرانتز است یا قلاب!

بقیه مثال های پرانتز و قلاب:

• حسابداری را برای مشتری(ارباب رجوع) و یا گروه های ذینفع توضیح دهند. ص ۲۱

معلوم نیست چرا نیازی به توضیح اضافه برای کلمه “مشتری” است.

• موجب پیشرفت علم نخواهد شد(پیشرفت علمی ندارد). ص ۳۵

 واقعا توضیح واضحات می دهد.

• پس از آن، سرنوشت تئوری حسابداری و رویدادهای مربوط به آن در ایالات متحده تعیین می شد(و نه در انگلستان). ص ۹

خیلی راحت می توان جمله را اینگونه نوشت: پس از آن، سرنوشت تئوری حسابداری و رویدادهای مربوط به آن به جای انگلستان در ایالات متحده تعیین می شد.

• ·         … افراد با شاگردی(کارورزی و کارآموزی نزد متخصصان این حرفه(حسابداران ارشد) شیوه ثبت و گزارش کردن رویدادهای مالی و تهیه صورت حساب ها را می آموختند.ص ۳۰

همانطور که مشاهده می کنید پرانتز در پرانتز شده!

در مورد دیگر مثلا فقط در فصل دوم بالغ بر ۱۰ بار عبارت” هزینه های تاریخی(بهای تمام شده اقلام)” تکرار شده، معلوم نیست چرا مترجم در یک پانوشت این مورد را یکبار توضیح نداده و هر دفعه تکرار کرده است.

تا الان حتما متوجه شده اید که در حق دانشجوی حسابداری چقدر اجحاف شده است، حالا ادامه متن را ببینید:

ترجمه کلمات

به عنوان مثال کلمه Corporate Governance در کتاب های حسابداری عموما دو جور ترجمه شده: حاکمیت شرکتی و راهبری شرکتی، اما مترجم محترم آن را “نظام حکومتی” ترجمه کرده است و معلوم نیست دانشجو چطور باید آن را با نظام حکومتی کشورها تمیز دهد.

قرار دادن فعل در وسط جمله

• تئوری عبارت است از یک سیستم استنتاجی یا قیاسی از گزاره های تعمیم یافته ناشی از یک فرض مورد توافق.ص ۶

تئوری یک سیستم استنتاجی یا قیاسی از گزاره های تعمیم یافته ناشی از یک فرض مورد توافق است.

• می توان به بیانی ساده تئوری را استدلال منطقی دانست موید یا بیانگر یک باور.ص۶

به بیانی ساده، تئوری را می توان استدلالِ منطقی، بیانگر یک باور دانست.

• هدف ارائه چارچوبی بود از تئوری حسابداری.ص ۱۳

هدف ارائه چارچوبی از تئوری حسابداری بود.

• از دیدگاه تئوری قراردادها شرکت یک حلقه قانونی است بین عوامل عرضه کننده و مصرف کننده. ص۴۸۹

از دیدگاه تئوری قراردادها، شرکت یک حلقه قانونی بین عوامل عرضه کننده و مصرف کننده است.

• هزینه نمایندگی برابر است با کاهش ثروت مالک ناشی از تضاد منافع او با نماینده. ص۴۹۱

هزینه نمایندگی برابر با، کاهش ثروت مالک ناشی از تضاد منافع او با نماینده است.

عدم توجه به فاصله بین کلمات

• …. که چه سیستمی یا روشی را باید به کاربرد. ص ۱۳

…. که چه سیستمی یا روشی را باید به کار برد.

• این دو مسیر یار وش… .ص۱۸

این دو مسیر یا روش… .

• همچنین باآگاهی از… .ص۲۱

همچنین با آگاهی از… .

• … که منافع سهامداران… .ص۴۹۷

… که منافع سهامداران… .

• …تا بتوان بدان وسیله کیفیت مدیریت بر تعهدات را مورد ارزیابی قرارداد. ص ۶۰۵

…تا بتوان بدان وسیله کیفیت مدیریت بر تعهدات را مورد ارزیابی قرار داد.

شش- استفاده مکرر از کلمه “یعنی”، که عموما بودن یا نبودن آن به نظر تاثیری در جمله ندارد:

و آن دارای هدفی مشخص بود، یعنی ارائه سندی منسجم یا یکپارچه از تئوری بینادی حسابداری با هدفی مشخص، یعنی ارائه سندی یکپارچه از تئوری حسابداری تا آبشخور دانشگاهیان، موسسه های حسابرسی و سایر گروه های ذینفع در حسابداری شود. ص ۱۳

 ویرگول و نقطه

در پایان خیلی از جملات، مخصوصا پایان پاراگرافها، نقطه فراموش شده است. که از ذکر مثال برای آن می گذرم.

• برای مثال، اگر فردی بخواهد بستنی بخرد. دو گزینه پیش رو دارد. ص ۴۸۹

برای مثال، اگر فردی بخواهد بستنی بخرد، دو گزینه پیش رو دارد.

• همچنین کاتر مشاهده کرد. که در بیشتر قراردادهای وام… ص ۵۰۷

همچنین کاتر مشاهده کرد، که در بیشتر قراردادهای وام…

تضاد در نوشته

• این دو مسیر یا روش اثباتی و هنجاری ناسازگار نیستند [مانعه الجمع نیستند]. ص ۱۸

مقایسه کنید با این جمله: لازم به یادآوری است که این دو دیدگاه مانعه الجمع (ناسازگار) نیستند. ص ۵۶۷

حالا معلوم نیست بالاخره دانشجو نیاز به معنی ناسازگار دارد یا مانعه الجمع!

• احتمالا منظور از کلمه “متحده پادشاهی” در صفحه ۸۵ ، کلمه UK است، پس باید بریتانیا ترجمه شود، اگر بریتانا مشکل دارد پس مثل صفحات ۹ و ۱۱ می توان “انگلستان” ترجمه کرد.

دراز نویسی و جملات بی سر و ته

• در واقع، هدف اصلی آن این است: توجیه و بیان دلیلی که سیستم حسابداری سیر تکامل پیموده است، ارائه راه های اصلاحی و مبنایی برای تقویت چنین سیستمی. ص ۶
• ·         … سازمان های تدوین کننده استانداردها( یا نمایندگان شرکت های بزرگ) نهایت سعی خود را می نمایند تا آنجا که امکان دارد بر فرآیند تدوین استانداردها اعمال نفوذ نمایند و هر یک از اعضا می کوشد نظر خود را تحمیل کند. یعنی اعمال کنترل رسمی بر فرآیند تدوین استانداردها(خود را نماینده سازمان های مهم تدوین کننده استانداردها دانستن). ص ۷۵
• راه مصون ماندن طلبکاران پیشین این است که هنگام دادن وام در قرارداد این بند را بگنجانند که شرکت(سهامداران) حق ندارد پس از آن اوراق قرضه با اولویت بالاتر منتشر نماید. (لازم به یادآوری است که اولویت پایین قرارگرفتن در رده دوم باعث می شود که<< هزینه نمایندگی>> بالا رود، (البته اگر شرکت وجوه نقد تهیه شده از محل اوراق قرضه را برای پرداخت سود نقدی به مصرف برساند).

فونت

در بعضی از صفحات یک دستی فونت رعایت نشده، برای مثال: کلمه ” سودمندی اطلاعات” در صفحه ۴۸۵ و کلمه “شدند” در صفحه ۵۷۵ با فونت و سایزی غیر از بقیه جملات نوشته شده اند.

پانوشت:

۱-بهاری، رضا. به زبان آدمیزاد، نشر نی، تهران ۱۳۹۱ صفحه ۲۲

۲-سمیعی، احمد. نگارش و ویرایش، انتشارات سمت، تهران ۱۳۹۱، صفحه ۲۶۳

۳-همان صفحه ۲۶۴

 

بیچاره دانشجوی حسابداری از این ترجمه ها چه میکشد!