محاسبه استهلاک چگونه انجام می شود؟

محاسبه استهلاک

 محاسبه استهلاک ملاک مهمی برای بررسی سود و زیان اقتصادی یک محصول در طول مدت زمان کارایی آن می باشد. طبق تعریف کتاب، به روش نزولی یعنی فرآیند تخصیص بهای تمام شده یک دارایی به سال های مفید آن. وقتی یک کالایی را به عنوان دارایی شناسایی می کنید، عمدتاً اعتقادتان بر این است که این کالا برای شما منافع آتی دارد؛ بنابراین به جای هزینه در موقع خرید، آن را در سال های مختلف هزینه می‌کنید.

به طور کلی چهار روش محاسبه استهلاک وجود دارد:

۱. خط مستقیم؛ همان طور که از اسمش پیداست، هزینه سال های مختلف یکسان است.

۲. میزان تولید؛ هزینه استهلاک مستقیما به میزان تولید یا کارکرد آن دستگاه بستگی دارد.

۳. مانده نزولی.

۴. مجموع سنوات.

در روش های مانده نزولی و مجموع سنوات، استهلاک سال های اول بیشتر است.

 

فرمول محاسبه استهلاک

فرض کنید ما یک دارایی داریم که ۴۱هزار بهای تمام شده اش است. ۱هزار ارزش اسقاطش و ۵ سال عمر مفیدش است.

خط مستقیم

در خط مستقیم که خیلی متداول است، همۀ سال ها مثل هم است. می گوییم بهای تمام شده منهای ارزش اسقاط، تقسیم بر عمر مفید. یعنی می‌شود ۴۱هزار منهای ۱هزار، تقسیم بر ۵. نتیجه می شود ۸هزار برای سال اول.

یادتان باشد این ارزش اسقاط را که کم می کنیم به این خاطر است که بعد اتمام عمر مفید کالا، می توانیم کالا را بفروشیم؛ بنابراین دیگر نباید آن قسمت را مستهلک کنیم.

محاسبه برای سال دوم: از ۴۰هزار قبلی که ۸هزار کم شد و اکنون ۳۲هزار باقی مانده است. دوباره ۳۲ هزار را تقسیم بر ۴ می کنیم، می شود ۸هزار. سال بعد ۲۴هزار داریم و این بار تقسیم بر ۳ می کنیم، باز هم می‌شود ۸ هزار. همین طور هر سال ادامه می دهیم تا ارزشش صفر شود.

میزان تولید

در میزان تولید یا کارکرد فرض می کنیم همین کالا ۴۱هزار است و ۱۰۰۰ تا ارزش اسقاط دارد و ۵ سال عمر مفید. مثلاً ماشینی در شرکت داریم که می‌تواند ۱۰۰هزار(کیلومتر یا تن)کار کند. ۴۱هزار منهای هزار، می شود ۴۰هزار و این را تقسیم بر ۱۰۰هزار می کنیم که می شود ۰٫۴.

فرض کنید در سال اول این ماشین ۱۰هزار کار کرده است. چنین محاسبه می‌کنیم: ۰٫۴ 𝗑 ۱۰۰٫۰۰۰= ۴۰۰۰. این ۴هزار استهلاک سال اولش می شود. همین گونه بر اساس کارکردی که دارد، ضرب در نرخی که به دست آوردیم می کنیم تا بهای تمام شده مساوی با استهلاک انباشته بشود.

مانده نزولی

در ماند نزولی یک نرخی را در نظر می گیریم برای استهلاک سالانۀ کالا و دیگر ارزش اسقاط هم کم نمی کنیم.

همان طور که قبلاً گفتیم دارایی در «ماندۀ نزولی» و «مجموع سنوات»، در سال های اول استهلاک بیشتری دارد. فرض کنید ما همان ۴۱هزار تا را داریم و مثلاً استهلاک این دارایی ۴۰درصد است.

ضرب در ۴۰٪ می کنیم که می شود ۱۶۴۰۰ که این رقم را منهای ۴۱هزار می کنیم که می شود ۲۴۶۰۰ می شود و دوباره ضرب در ۴۰٪ می کنیم. این کار را هر سال انجام می دهیم تا صفر بشود.

مجموع سنوات

در «مجموع سنوات» یک فرمول خاصی دارد: بهای تمام شده منهای ارزش اسقاط، ضرب در عمر و سپس تقسیم بر مجموع سنوات. مجموع سنوات یعنی اگر آن کالایمان پنج سال است، ۱+۲+۳+۴+۵ که می شود ۱۵. این طور حساب می کنیم: ۴۱هزار، منهای ۱هزار، ضرب در ۵، تقسیم بر ۱۵.

برای سال اول:  𝗑 ۴۰۰۰۰ و نرخ می شود ۱۳۳۳۳.

برای سال دوم:  𝗑 (۴۰۰۰۰-۱۳۳۳۳).

این کار را همین طور ادامه می دهیم تا استهلاک انباشته به مبلغ بهای تمام شده برسد.

 

روش محاسبه استهلاک در اکسل

ساختار کلی استهلاک در اکسل، این چهار گزینه است:

  • Cost: بهای تمام شده است؛
  • Salvage: ارزش اسقاط است؛
  • Life‌: عمر مفید کالاست؛
  • Per: همان Period است.( با Per در روشی مثل نزولی، استهلاک سال پنجم را می توانیم محاسبه کنیم.)

با استفاده از فرمول SLN می توانیم استهلاک خط مستقیم را محاسبه کنیم و برای محاسبه روش نزولی و نزولی مضاعف هم با فرمول DB و DDB به همین ترتیب انجام می شود.

قوانین مالیاتی محاسبه استهلاک

ممکن است برای شما این سوال پیش آید که جدول استهلاکات و مواد قانونی مرتبط چه ربطی به مالیات دارد. در این خصوص ابتدا باید بدانید که محاسبه هزینه های مربوط به استهلاک دارایی ها یکی از فرآیندهای بسیار مهم در حسابداری مالیاتی است؛ چراکه براساس حکم استهلاک ماده ۱۴۹ ق.م.م، چنین ارقامی می توانند جزو هزینه های قابل قبول مالیاتی به شمار بیایند. با این وجود، محاسبه هزینه استهلاک می بایست با توجه به مقررات مربوطه که توسط سازمان امور مالیاتی در قالب جدول استهلاکات و مواد قانونی مرتبط بیان شده است انجام گیرد.

ماده ۱۴۹ قانون مالیات های مستقیم اصلاحی ۳۱ تیرماه سال ۱۳۹۴: این قانون دارای ۱ ماده و ۲ تبصره می باشد. براساس آن، هزینه های استهلاک دارایی ها و تاسیس جزو هزینه های قابل قبول مالیاتی به شمار می آیند.

سازمان امور مالیاتی در بخشنامه ای به شماره ۷۸-۹۵-۲۰۰ مصوب تاریخ ۴ بهمن ماه سال ۱۳۹۵ مقررات و ضوابط اجرایی هزینه های استهلاک دارایی ها و هزینه های تاسیس مورد قبول سازمان مالیاتی را به همراه جدول دارایی های استهلاک پذیر منتشر کرده است. کلیه اشخاص حقوقی و صاحبین مشاغل موضوع ماده ۹۵ ق.م.م می بایست از طریق آنها برای محاسبه استهلاک دارایی های متعلق اقدام کنند.

نکته: توجه کنید که نرخ های تعیین شده در جدول استهلاکات و مواد قانونی مرتبط به عنوان بخشی از فرمول های محاسبه استهلاک می باشند. شما می توانید این جدول را به همراه مواد قانونی مرتبط آن از این لینک دانلود کنید.

جدول استهلاکات ماده 149 ق.م.م اصلاحیه 31 تیرماه 1394

همچنین یادداشت حسابداری اموال  و یادداشت هزینه های قابل قبول نیز می تواند برای شما جذاب باشد.

 

لینک کوتاه مطلب : https://alitsaki.ir/?p=1707
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

برای امنیت، استفاده از سرویس reCAPTCHA گوگل مورد نیاز است که تابع Privacy Policy and Terms of Use است.